Sporen uit het verleden

            De Blauwe Kamer – Sporen uit het Verleden

De Wageningse fotograaf Willem Mourik exposeert 3 april t/m 9 mei 2023 in de BBLTHK Wageningen een selectie van 24 foto’s over zijn project: Sporen uit het verleden.

Tijdens het extreme laagwater van de zomer 2022 werden aan beide zijden van de rivier de smalspoor landingsplaatsen van de kleipont zichtbaar. Dit was de aanzet van dit foto project.

In 1881 vond de bouw plaats van een veldoven voor het bakken van gevelstenen. In 1918 heeft men de oven (s) omgebouwd naar een ringoven.

Het merendeel van de klei kwam uit de uiterwaarden van de Blauwe Kamer in de periode van 1881-1955. In de jaren 1955-1975 werd de klei aan de overkant van de Neder-Rijn uit de Maneswaard gewonnen.

De klei werd afgegraven met een baggermolen, excavateur ook wel  IJzeren Man genaamd. De baggermolen stond op fabrieksspoor, de klei in de kiepbakken werd met een locomotief (je) vervoerd over het smalspoor.

Aan de Maneswaard zijde werden de volle kiepkarren op een kleipont gereden en overgevaren, de locomotieven bleven aan de noord- en zuidzijde van de rivier. Door het tunneltje onder de Veerweg liep het smalspoor verder het terrein van de fabriek op.

Door veranderende productiewijzen van bakstenen werd het vervaardigen in een ringoven niet meer rendabel en werd de fabriek in 1975 stilgelegd.

In de periode 1984-1989 kocht Het Utrechts Landschap het terrein en de voormalige steenfabriek voor natuurontwikkeling. Het plan daarvoor is tussen 1990-1992 uitgevoerd, waarbij in 1992 de zomerdijk is doorgestoken voor een open verbinding met de Neder-Rijn.

Het gebied is vernoemd naar een oude hofstede (boerderij) Blaue Kamer, die al op een kaart van Ruijsch uit 1636 staat vermeld.

https://www.utrechtslandschap.nl/bezoekerscentra/blauwe-kamer

Gelders Smalspoormuseum Heteren

https://www.smalspoor.nl/

Met dank aan:

• Arie Klaassen
• Bezoekerscentrum Blauwe Kamer
• Emanuel Wegh
• Gelders Smalspoor Museum Heteren
• Gemeentearchief Wageningen
• Henk Kolkman
• Het Utrechts Archief
• Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed